Son zamanların en üst perdeden dillendirilen konularından birisidir “yerli ve milli” kavramı. Çok
da doğru ve anlamlı bir kavramdır yerlilik ve millilik. İyi, güzel de ne kadar yerli ve milli
olabiliyoruz? Gerçekten her şeyimizle yerli ve milliyiz, diyebiliyor muyuz?
Bildiğim ve diyebildiğim tek alan İHA ve SİHA’lar olsa gerek.
Bunu diyebilmek için gerçekten yerli ve milli olmak gerekir sanırım. Yani her konuda yerli üretim
ve milli duruş gerekmez mi? Elbette ki gerekir. İşte ben de bunu araştırayım dedim. Bakalım ne
kadar yerli ve milli bir duruşa sahibiz.
Örneğin, başında milli sözcüğü olan Milli Eğitime bir göz gezdirdim. Milli Eğitim demek, tüm
unsurlarıyla ve tüm yerli akılla oluşturulmuş bir sistem olması gerek diye düşünüyorum. Elbette ki
sınırlarımız dışından da gelişen teknolojik gelişmelerden yararlanacağız. Bunda bir sorun yok.
Ancak, eğitim sistemimizde her değişiklik yaptığımızda başka bir ülkenin eğitim modelini
uygulamaya çalışmak, o ülkeninki tutmadı bu ülkenin sistemini getirelim. O da olmadı şimdi de şu
ülkenin sistemini getirelim dersek ki öyle yürüyoruz, o halde milli eğitim sisteminden söz edebilir
miyiz? Oysa yüzlerce Eğitim Fakültesi ve akademisyeni barındıran bir yapımız varken.
Hadi onu geçelim gelelim üretim sistemlerimize yani ekonomimize. Elbette ki hiçbir ülkenin öz
kaynaklarının kendine yetmesi mümkün değildir. Bir konuda yeterli olsa dahi başka bir konuda
başka ülkelerden destek alma gereksinimi olacaktır. Öyle de oluyor zaten. Şimdi bir Google’a şöyle
bir göz atayım dedim. Malum, Google’da yerli değil! Yani her bilgiyi, kendi ülkemize dair her bilgiyi
bile dışardan alma gereksinimi duyuyoruz. Çünkü yerli ve milli bir iletişim ve teknolojimiz yok.
Teknolojide dışa bağımlıyız. Google, Facebook, İnstagram, Youtube, Tiktok, Whatsap vs…
Ulaşım araç gereçte dışa bağımlıyız. TOOG’dan başka yerli bir aracımız yok. O da daha bir kısmı
dışa bağımlı ve yeni sisteme girdi. Metrobüsler, trenler, otobüsler, kamyonlar, otomobiller,
traktörler vs. hepsi dış kaynaklı.
Kozmetikte neredeyse tamamen dışa bağımlıyız. Ülkemizde üretimi yapılmış olsa bile paralar
dışarıya gidiyor. Hele şu son günlerde kara para aklamasıyla suçlanan kozmetik sektörü!
Tekel, sigara, alkol vs birçoğu yabancı şirket. Yeni Rakı, Kent, 2000, 2001, 216, Maltepe vb.
İlaçta da farklı değiliz. Özellikle de yerli bildiğimiz DEVA, İBRAHİM ERTEM ULAGAY,
MUSTAFA NEVZAT, SANOVEL, ECZACIBAŞI, FAKO İLAÇ vb.
Medikal ürünlerin çoğunluğu ve optikte de öyle, ya dışarıdan alıyor ya da üretiyoruz. Mesela yerli
bildiğimiz ATASUN OPTİK’in bile yerli olmadığını öğrendim.
Bebek ürünleri, oyuncaklar, oyun setleri vs. Bunlarda da yine çoğunluk ithal ya da yabancı üretimli.
Mesela, Can Bebe, Flormar, Yumoş vb ürünler yabancılarda.
Turizm Şirketleri ve otel işletmelerinin birçoğu da yine yabancı yatırımlar. Yani her ne kadar
ülkemizde yatırım yapıp hizmet etseler de paralarımız bir şekilde dışarıya çıkıyor. Büyük zincir
oteller aracılığıyla.
Mesela, insanların en doğal hakkı olan içme suyumuza baktım. Kendi öz kaynağımız olan
suyumuzu bile yabancılardan parayla alıyormuşuz. Nasıl mı? Yabancıların işlettiği SIRMA,
HAYAT, ERİKLİ, DAMLA, NESTLE ve SAKA gibi sular bile bizim değilmiş.
İçeceklere göz attım, İÇİM SÜT, COLA TURKA, YÖRSAN ÜRÜNLERİ, ÇAMLICA GAZOZ,
PEPSİ COLA, YEDİGÜN, AKMİNA vb… Nerde bizim yerli ve milli içeceklerimiz. Hayvancılık ve
tarım ülkesinde süt bile yabancılarda.
Temizlik ürünlerine şöyle bir bakayım dedim, karşıma şu tablo çıktı. Hacı Şakir, İpek Şampuan,
ACE; Seba Med gibi yerli bildiklerimiz de meğer yabancıymış. Diğer birçok ürün zaten yabancı,
ithal.
Yabancı şirket var mı diye irdelediğimde de şunla karşılaştım. Migros, Kipa, Makro Center, Yemek
Sepeti, Carrefour, Metro, Beymen, Yargıcı, Koton, Cevahir AVM, Petrol Ofisi, Profilo, TEB,
Demirdöküm, Gitti Gidiyor. Maçkolik, Mutlu Akü, İnci Akü, Polisan, Viko, Zara, İKEA, Dechatlon,
Adidas, Mango, Nike, Levis, Reebok, Puma vb. birçok şirketin yabancı olduğunu öğrendim.
Asıl unsur, en doğal yaşam malzemeleri gıda sektörüne baktım. Golf Dondurma, Banvit, Kent
Şekerleme, Çikolata, Bizim Mutfak, Falım Sakız, Algida, Yudum Yağ, Komili, Tipi Tip, Söke Un,
Doğadan, Kemal Kükrer, Oba Makarna, Filiz Makarna, Sana, Peyman, Ofçay, Yuva Maya diye
yerli ve milli bildiğimiz bu ürünler bile bizim değilmiş… Diğer bizim olmayan ve tükettiğimiz
yüzlerce ürün de cabası.
Ya kuru gıda ithalatı, kuru baklagiller, kuru yemişler, et ve et ithalatı.
Tarım ve hayvancılık memleketimde ki manzara böyle iken, bazen yabancı ürün protestoları
gerçekleşiyor. Zamanlama olarak haklı bir tepki olduğunu da düşünüyorum tabi ki. Ancak, neyi ne
kadar protesto edebiliriz ki? Yukarıdaki listeye baktığımızda hiçbir şey yiyip içmeyeceğiz, hiçbir
ulaşım aracına binmeyeceğiz vb. şekilde eve kapanıp yaşam sürmemiz gerekiyor sanıyorum.
Çünkü hepsini protesto etmemiz gerek. Neden mi hemen hepsi ya Yahudi ya Hıristiyan ya da onlara
destek olan ülkelerin elinde. Bu olumsuz manzaradan kurtulmamız ve “Yerli ve Milli” olabilmemiz
için; öncelikle yukarıda bize ait olmayan tüm şirketler devletleştirilmeli, halkın kaynakları halka
verilmeli, halk üretip halk işletmeli ki YERLİ ve MİLLİ olduğumuz belli olsun. Yoksa öyle sadece
söylemlerle yerli ve milli olunmuyor.
