İyot Eksikliği Yaşam Kalitesini Derinden Etkiliyor
Doğumdan itibaren insan vücudunda çok önemli görevleri olan tiroid hormonlarının sentezi için gerekli olan iyot eksikliği yaşam kalitesini derinden etkileyen sorunlardan biri. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülden Yürüyen, “İyot eksikliği, bireysel değil toplumsal düzeyde tanısal ve düzeltici faaliyet gerektiren bir halk sağlığı sorunudur” dedi. Sağlıklı bir tiroid fonksiyonunun genel vücut sağlığı ve gelişimi için kritik öneme sahip olduğunun altını çizen Dr. Yürüyen, bu nedenle, iyot eksikliğinin önlenmesi ve tedavi edilmesinin gerekliliğine işaret etti.
İyot eksikliği, tiroid bezinin normal fonksiyonlarını etkileyen bir durum. Tiroid hormonlarının üretiminde azalma nedeniyle meydana gelen, guatrdan bebeklerin beyin gelişimine kadar birçok önemli soruna neden olabilen bu durumla ilgili Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülden Yürüyen, dünya genelinde hala bir halk sağlığı sorunu olarak görülen iyot eksikliğine dair önemli bilgiler verdi.
Doğumdan itibaren insan vücudunda çok önemli görevleri olan tiroid hormonlarının sentezi için iyotun gerekli olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Yürüyen, “İyot vücudumuzda üretilmediği için mutlaka dışardan alınması gereken, doğada İyodür olarak bulunan bir kimyasal elementtir. Doğada en çok okyanuslarda, deniz suyunda bulunur. İyot yetersiz alınırsa tiroid hormonu üretilemez ve tiroid hormon yetersizliği gelişir.”
“ÖNLENEBİLİR ZEKA GERİLİĞİNİN EN ÖNEMLİ NEDENLERİNDEN BİRİ”
İyotun sağlıklı bir tiroid fonksiyonu, genel vücut sağlığı ve gelişimi için kritik öneme sahip olduğunu ve bu nedenle, iyot eksikliğinin önlenmesi ve tedavisini gerekliliğine işaret eden Dr. Yürüyen, şu bilgileri verdi: “Anne karnındaki yaşamdan başlayarak sağlık için çok önemli fonksiyonları olan tiroid hormonu az üretildiğinde ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşırız. Örneğin gebelikte yaşanan iyot eksikliği bebekte zeka geriliği ve nörolojik bozukluklardan tutun, ölü doğum ve düşük yapma durumlarına kadar sorunlara neden olabilmektedir. Dünyada önlenebilir zeka geriliğinin en önemli nedenlerinden birisi iyot eksikliğidir. Çocukluk çağında büyüme, gelişme geriliği ile ilişkili olan iyot eksikliği erişkinlik çağında yaşandığında tiroid bezini büyütür ve guatr gelişir. Tiroid bezinin yetersiz hormon üretimi nedeniyle ciltte kuruluk, yorgunluk, kabızlık, kolesterol yüksekliği, kilo alma, üşüme, depresyon, saç dökülmesi gibi çok sayıda sağlık sorununa yol açar.”
“HEKİM ÖNERİSİ OLMADAN KESİNLİKTE TAKVİYE İYOT KULLANMAYIN”
İyot’un çok az miktarlarının vücut için yeterli olduğu ve sağlıklı bir yetişkinin günlük iyot ihtiyacının ortalama 150 mikrogram olduğu bilgisini veren Dr. Yürüyen, “İyot’un en önemli kaynağı iyotlu rafine sofra tuzudur. Dışardan takviye olarak fazla iyot alımı sağlık açısından olumsuz sonuçlara neden olur. Bu nedenle hekim önerisi olmadan kesinlikle takviye iyot kullanılmamalıdır” diye konuştu.
“RAFİNE İYOTLU SOFRA TUZU TÜKETİN”
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneğinin (TEMD) de 2023 yılında yayınlanan güncel kılavuzunda, ülke çapında rafine iyotlu sofra tuzu tüketimini önerdiğini söyleyen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülden Yürüyen iyot yetersizliğine karşı önerilerini şöyle sıraladı: “Hekiminiz aksi bir durum belirtmedi ise yemeklere fazladan iyotlu tuz koymak şeklinde değil de normal miktarlarda mutfaklarımızda ve sofralarımızda tuz kullanırken, yapacağımız ürün tercihinde iyotlu rafine tuzu tercih etmeliyiz. Ayrıca tuzlu su balıkları, kabuklu deniz hayvanları, inek sütü, peynir, yoğurt, soya sütü ve yumurta da dengeli bir şekilde tüketildiğinde iyot ihtiyacımızı karşılamaya yardımcı olur. Eğer tansiyon yüksekliği, kalp ya da böbrek hastalığı gibi tuz tüketimi konusunda dikkat etmeniz gereken bir kısıtlamanız var ise iyot desteğini sofra tuzundan alamayacağınız için, nasıl almanız gerektiği konusunda hekiminize danışmalısınız.”
